Ο Αντρέας Μουζακίτης μιλάει γιά την αντικουλτούρα και την
αντί-παράδοση στην μουσική και στην τέχνη.
by Michalis Limnios - Blues.gr - July 30, 2015 (in English on Blues.gr >>>)
________________________________________________________________________________________________1. Τί μαθαίνετε για τον εαυτό σας από την αντικουλτούρα (counterculture)και τί σημαίνει για σας η αντεργκράουντ(underground)τέχνη/κουλτούρα;
Είναι πολύ σπάνιο φαινόμενο το να γεννηθούν νέες ιδέες, νέες αισθητικές και νέες τάσεις στους κατεστημένους χώρους τέχνης/κουλτούρας. Γι’ αυτό το underground υπήρξε πάντα - και θα συνεχίσει να είναι αν δεν αλλάξει κάποτε ριζικά ο πολιτισμός μας - το καταλληλότερο κοινωνικό περιβάλλον για πειραματισμό. ελεύθερη σκέψη και νέες προτάσεις.
Κατά τη γνώμη μου, το πιό αξιόλογο που μπορεί να μάθει κάποιος - που έχει διάθεση αυτοκριτικής και αυτοβελτίωσης - από την ενασχόλησή του με την counterculture είναι το πόσο συντηρητικός και προκατειλημμένος ξεκινά ο ίδιος την ενασχόλησή του με αυτήν, τόσο από την οικογενειακή όσο και από την κοινωνική του εκπαίδευση.
2. Τί χαρακτηρίζει την ποίησή σας, τη μουσική σας και τα έργα τέχνης σας; Ποιές εμπειρίες έχουν προκαλέσει περισσότερο τις ιδέες σας;
Ένα πρώτο χαρακτηριστικό που μπορώ να διακρίνω είναι η τάση μου να αφαιρώ από τα έργα μου όσο το δυνατόν περισσότερα από τα στοιχεία που θα επιθυμούσα να αφαιρεθούν και από την ανθρώπινη νοοτροποία και συμπεριφορά. Δύσκολη προσπάθεια... Αυτά τα στοιχεία κρύβονται παντού! Ένα δεύτερο είναι η προσπάθεια ενσωμάτωσης στα έργα μου των τεχνολογικών εξελίξεων χωρίς να καταστρέφονται οι αισθητικές αρετές και οι αισθητικοί κώδικες των παλαιότερων τεχνολογιών.
Νομίζω πως όλες μας οι εμπειρίες συμμετέχουν στον καθορισμό των τάσεων και των αποφάσεών μας. Σίγουρα όμως οι εμπειρίες της εφηβικής μου ηλικίας στην Ελλάδα της στρατιωτικής δικτατορίας υπήρξαν καθοριστικές. (Θυμάμαι τον εαυτό μου σε ηλικία 16 ή 17 ετών να παρακολουθώ την ταινία Woodstock σε μια σχεδόν άδεια αίθουσα κινηματογράφου με 10 –15 μόνο θεατές από τους οποίους μερικοί ήταν σίγουρα αστυνομικοί με πολιτικά ρούχα). Στη συνέχεια με προβλημάτισαν οι ιδιαίτερα καταπιεστικές συνθήκες που συνάντησα στους δύο βασικούς τομείς της κοινωνικής ζωής μας: Τον επαγγελματικό χώρο και τις προσωπικές/ερωτικές σχέσεις.
3. Ποιά ήταν τα αίτια που σας ώθησαν να ξεκινήσετε τις καλλιτεχνικές, κοινωνικές, πνευματικές και σχετικές με την αντικουλτούρα έρευνες;
Βασική αιτία είναι η ευχαρίστηση και η αίσθηση ολοκλήρωσης που μου δημιουργεί η ενασχόληση με κάθε ένα από αυτά. Οι λογικές εξηγήσεις και οι επιθυμητοί στόχοι - όπως η διάθεση αντίδρασης στα «κακώς κείμενα», η επιθυμία συνεισφοράς στην πολιτιστική και κοινωνική εξέλιξη ή η αναζήτηση υπαρξιακών απαντήσεων - έρχονται μετά.
4. Ποιά συνάντηση/συνεργασία υπήρξε η πιο σημαντική; Υπάρχουν αναμνήσεις που θα θέλατε να μοιραστείτε;
Η σημαντικότερη συνάντηση και συνεργασία μου είναι αυτή με τη Λιάνα Κουτρολίκου που είναι η βασική συνεργάτης μου στη μουσική (bass guitar – LPB band), αλλά και σταθερή συνοδοιπόρος και σύμβουλος, ακόμα και στις «μοναχικές» μου δραστηριότητες. Συνεργαζόμαστε από το 1978. Η παράθεση αναμνήσεων θα απαιτούσε πολλές σελίδες...!
5. Τι σας λείπει περισσότερο σήμερα από τη μουσική του παρελθόντος; Ποιές είναι οι ελπίδες και οι φόβοι σας για το μέλλον της;
Η έλλειψη διάθεσης και χρόνου από την πλευρά των μουσικών για συνεύρεση, πρόβες, έρευνα και παίξιμο μουσικής. Ελπίδα; Το να επανέλθει αυτή η διάθεση. Φόβος; Το ότι αυτό δεν θα συμβεί.
6. Αν μπορούσατε να αλλάξετε ένα πράγμα στον κόσμο της μουσικής και στους μουσικούς το οποίο και θα γινόταν πραγματικότητα, ποιό θα ήταν αυτό;
Θα τοποθετούσα πρώτη στις προτεραιότητες των μουσικών και της μουσικής βιομηχανίας την παραγωγή καλής, ποιοτικής, αυθεντικής μουσικής, πριν από το κέρδος και την επιτυχία.
7. Κάντε έναν ιστορικό απολογισμό του Rock και του Blues στην Ελλάδα. Ποιά είναι η πιο ενδιαφέρουσα περίοδος στην τοπική σκηνή;
Το Blues και το Rock έγιναν γνωστά στην Ελλάδα κατά την δεκαετία του ’60. Υπήρξαν από την αρχή συνδεδεμένα με την επαναστατικότητα της νεολαίας της εποχής... και βέβαια συρμός και μόδα. Δεν υπήρχε παράδοση αυτής της μουσικής στην Ελλάδα. Ήταν κάτι εντελώς καινούργιο. Νέοι ήχοι, νέοι ρυθμοί, νέες μουσικές φόρμες. Η μίμηση, ο αυτοσχεδιασμός, και η αυτοεκπαίδευση ήταν τα μόνα μέσα για να μυηθείς σε αυτή τη μουσική επανάσταση.
Περιορισμένος αριθμός από μουσικά σχήματα και μεμονωμένους μουσικούς κατάφεραν κατά διαστήματα να κερδίσουν τη νεολαία και να δημιουργήσουν ένα μουσικό ρεύμα που ονομάζουμε «ελληνικό ροκ». Η παραδοσιακή ελληνική μουσική επηρεάστηκε ελάχιστα από αυτά τα ρεύματα - κυρίως ως προς την ενορχήστρωση - και δεν προέκυψε κάποια αξιόλογη συγχώνευσή τους. Η ελληνική λύπη και το ελληνικό παράπονο δεν εκφράστηκαν ποτέ από το μπλουζ. Έτσι το ελληνικό Blues και Rock εκτός από counterculture υπήρξε πάντα και counter-tradition.
Οι περισσότεροι από τους καλούς Blues και Rock μουσικούς που γνώρισα στην Ελλάδα έχουν εξορισθεί ή αυτοεξορισθεί από το προσκήνιο. Οι πιό πολλοί από αυτούς δεν απόλαυσαν παρά ελάχιστα τη σκηνή. Ίσως αυτό διατήρησε την - ελάχιστα γνωστή - αυθεντικότητά τους και τους ξεχωρίζει από τους αναγνωρίσιμους «σταρ» που διεκδικούν με επαγγελματική συνέπεια το χαρτζιλίκι και το θαυμασμό της νεολαίας. Τα αξιόλογα Blues και Rock σχήματα αποτελούν όλο και λιγότερες νησίδες στον ωκεανό της βιομηχανίας ποπ και μπουζούκι υβριδίων.
Πιό ενδιαφέρουσα εποχή; Η δεκαετία του ’70, με πολλές διαφορετικές φόρμες και πειραματισμούς σε εξέλιξη. Προσωπικά θα προσθέσω την περίοδο ’84 – ’94 με πολλές ροκ και τζαζ-ροκ progressive προσπάθειες που κατέληξαν στη δημιουργία των LPB, και την περίοδο ’96 – ’02 με πολύ ενδιαφέρουσες electro-live παραστάσεις και παραγωγές.
8. Ποιές είναι οι γραμμές που συνδέουν την κληρονομιά του Rock 'n' Roll και Blues με το Νικόλα Άσιμο και τον Παύλο Σιδηρόπουλο;
Σε εκείνη την εποχή υπήρχαν δύο μουσικά ρεύματα μέσα από τα οποία μπορούσε ένας μουσικός να εκφράσει τις κοινωνικές και πολιτικές του αντιρρήσεις: Η Λαϊκή Μουσική και το Rock 'n' Roll και Blues. Το πρώτο αποτελούσε τη μουσική της παραδοσιακής ελληνικής αριστεράς και το δεύτερο τη μουσική των υπολοίπων αντικομφορμιστών.
Ο Νικόλας, πιο λαϊκής καταγωγής, πιο μπλούζ (όχι τόσο στην μουσική φόρμα αλλά στην αίσθηση) επηρεασμένος από τις αμερικάνικες μπαλλάντες αλλά και από τις ευρωπαϊκές εκδοχές τους, κυρίως τις γαλλικές και τις ιταλικές. Πολλά ροκ στοιχεία προστέθηκαν στη μουσική του μέσα από την συνεργασία του με σημαντικούς έλληνες ρόκερς και αναμείχθηκαν με τα ελληνικά λαϊκά και δημοτικά ακούσματα που μετέφερε εκείνος.
Ο Παύλος, πιό αστικής προέλευσης, πιό άμεσα επηρεασμένος από την αμερικανική ροκ και κάντρυ ροκ καθώς και τα λευκά κυρίως μπλούζ. Σημαντική επιρροή αποτελεί ο Rock και Blues στίχος. Φυσικοί και αυθεντικοί και οι δύο κατάφεραν αυθόρμητα και με μεγάλη επιτυχία να αποδόσουν το ροκ και το μπλουζ με ελληνικούς στίχους.
9. Τί σας έκανε να γελάσετε και τί σας άγγιξε (συναισθηματικά) από την εποχή και τις νύχτες του LOUKI club;
Η αντίδραση της συντηρητικής high society συνοικίας Κολωνάκι στο σήμα του κλάμπ (Στοχαστής του Ροντέν) η οποία χαρακτήρησε το ΛΟΥΚΙ ως γκέι-κλαμπ. Ναι, αυτό με έκανε να γελάσω!
Συγκινητική ήταν η αίσθηση αναβάθμισης που δημιουργούσε στούς θαμώνες του όντας το πρώτο jazz-rock-blues κλαμπ με υψηλές προδιαγραφές αισθητικής, σέρβις και ήχου, σε περιοχή της Αθήνας δυσπρόσιτη μέχρι τότε στους ανθρώπους του συγκεκριμένου χώρου, χωρίς συμβιβασμούς ώς προς την ουσία του εγχειρήματος.
10. Ποιές είναι οι επιπτώσεις της Rock 'n' Roll κουλτούρας στη λογοτεχνία και ποιά η σχέση της με τις κοινωνικο-πολιτιστικές συνέπειες;
Το Rock 'n' Roll, συνειδητά ή ασυνείδητα, είναι επαναστατικό κίνημα. Είναι φορέας του μηνύματος των beatniks, των hippies, του φεμινισμού, της σεξουαλικής απελευθέρωσης... Παρά τη μετατροπή του σε εμπορευματοποιημένη φόρμα εξακολουθεί να μεταφέρει τις επαναστατικές του ιδέες και να εκφράζει ανάλογες τάσεις των γενεών που το ακολούθησαν. H πλειοψηφία των συντηρητικών ανθρώπων της εποχής μας δεν συνειδητοποιεί πως δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες πράγματα που μπορεί να κάνει δημοσίως σήμερα είναι αποτέλεσμα του ότι έχει προηγηθεί η εποχή του Rock 'n' Roll.
Η λογοτεχνία δεν εξαιρέθηκε από αυτή την καταιγιστική αλλαγή που ξεκίνησε με το ροκ κίνημα. Επηρεάστηκε και ως προς τη μορφή και ως προς το περιεχόμενο. Ως προς τη γλώσσα το Rock 'n' Roll άνοιξε μιά πόρτα από την οποία μπήκαν χιλιάδες λέξεις και εκφράσεις, χωρίς τον τελωνιακό έλεγχο των ακαδημαΐκών και η οποία έμεινε από τότε ανοιχτή. Ως προς το περιεχόμενο η θεματολογία αποδεσμεύτηκε από τα συντηρητικά comme il faut και κινήθηκε σε περιοχές που κάποτε αποτελούσαν κοινωνικά ταμπού.
Η Εποχή του Ροκ είναι κατά τη γνώμη μου μια επανάσταση που δεν έχει καταγραφεί ιστορικά στο μέγεθος και το βάθος που πραγματικά αντιπροσωπεύει.
11. Πού θα θέλατε πραγματικά να πάτε με μια μηχανή του χρόνου και ποιά αναμνηστικά (βιβλία, δίσκους) θα βάζατε μέσα;
Ειλικρινά δεν θα άλλαζα το Παρόν με καμμία άλλη εποχή. Αισθάνομαι πως η βιολογική «Μηχανή του Χρόνου» με έχει φέρει ακριβώς εκεί που θα έπρεπε και θα ήθελα να βρίσκομαι.
Andreas Mouzakitis interview by Michalis Limnios - Blues.gr - July 30, 2015 (in English on Blues.gr >>>)
________________________________________________________________________________________________
Back to Interviews/Articles >>>
________________________________________________________________________________________________
